วันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2565 เวลา 08.15 น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานในการสัมมนา “รักษ์ป่าน่าน” ครั้งที่ 5 ณ ศูนย์การเรียนรู้และบริการวิชาการ เครือข่ายแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตำบลผาสิงห์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน โดยมีนายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม หัวหน้าส่วนราชการ ภาครัฐและเอกชน เฝ้าฯ รับเสด็จ

การนี้ทอดพระเนตรนิทรรศการโครงการพระราชดำริฯ ร่วมใจ รักษ์ป่าน่าน โครงการสร้างป่า สร้างรายได้ ของเกษตรกรตัวอย่างในพื้นที่บ้านห่างทางหลวง อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน และนิทรรศการความก้าวหน้าการดำเนินโครงการรักษ์ป่าน่านของหน่วยงานต่างๆ จากนั้นเสด็จเข้าอาคารยิมเนเซียม ทรงเปิดการประชุมสัมมนา “รักษ์ป่าน่าน” ครั้งที่ 5 ซึ่งโครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ร่วมกันจัดโครงการ “รักษ์ป่าน่าน” ขึ้น

โอกาสนี้ทรงบรรยายเรื่อง “ร่วมใจ รักษ์ป่าน่าน” ซึ่งสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงดำเนินโครงการพัฒนาในพื้นที่จังหวัดน่านมาตั้งแต่ ปี 2538 เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของเด็ก เยาวชน และประชาชนในพื้นที่ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น พร้อมกับการรักษาและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไว้อย่างยั่งยืน โดยทรงเริ่มดำเนินโครงการพัฒนาเด็กและเยาวชน ในโรงเรียนพื้นที่อำเภอบ่อเกลือและอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน เพื่อพัฒนาภาวะโภชนาการของเด็กและการขาดแคลนอาหารบริโภค โดยส่งเสริมให้มีการทำการเกษตรโดยไม่ต้องทำลายป่า เช่น ปลูกผัก ไม้ผล เลี้ยงสัตว์และนำผลผลิตมาประกอบอาหารกลางวัน ทำให้เด็กมีภาวะโภชนาการที่ดีขึ้น พร้อมทั้งส่งเสริมความรู้ ทักษะทางวิชาการและงานอาชีพ ที่จะสามารถนำไปประกอบอาชีพได้ในอนาคต รวมทั้งปลูกฝังให้เด็กและเยาวชนมีความรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ 

นอกจากนี้ยังทรงส่งเสริมให้ประชาชนรวมกลุ่มกันประกอบอาชีพเสริมสร้างรายได้ โดยนำวัสดุในท้องถิ่นมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ควบคู่ไปกับการฟื้นฟูป่าไม้ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำเนินโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาฯ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่อำเภอบ่อเกลือ ให้คนอยู่ร่วมกับป่า และเป็นศูนย์ศึกษาและถ่ายทอดเทคโนโลยีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติให้แก่ประชาชนในพื้นที่ เพื่อสร้างความร่วมมือในการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ รวมทั้งส่งเสริมอาชีพให้แก่เกษตรกรและรับซื้อผลผลิต ทำให้เกษตรกรมีรายได้ นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมสถานีวิทยุ R radio ซึ่งเป็นเวทีให้เด็กนักเรียนจากโรงเรียนรอบศูนย์ภูฟ้าพัฒนาฯ จัดรายการวิทยุเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และรณรงค์ให้คนในชุมชนมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ  อีกทั้งในปี 2556 มีพระราชดำริให้ดำเนินงานโครงการ “สร้างป่า สร้างรายได้” ด้วยการปลูกไม้ป่าร่วมกับพืชเศรษฐกิจที่สามารถสร้างรายได้ให้แก่คนท้องถิ่น โดยการปลูกไม้หลายๆ ระดับหลายๆ ชนิด ตามลำดับชั้นเรือนยอดตั้งแต่ชั้นบน ชั้นรอง ไม้พุ่มและไม้ผิวดิน โดยเริ่มทำโครงการนำร่องในพื้นที่จังหวัดน่าน ทำให้คนสามารถอยู่ร่วมกับป่าได้ และช่วยกันอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าไม้ 

ตลอดระยะเวลาเกือบ 30 ปีที่ทรงงานพัฒนาในพื้นที่จังหวัดน่าน ทรงให้ความสำคัญในการอนุรักษ์และฟื้นฟูพื้นที่ป่าและทรัพยากรธรรมชาติ ควบคู่ไปกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยเริ่มจากการปลูกจิตสำนึกให้แก่เด็กและเยาวชน รวมทั้งคนในชุมชนให้ร่วมกันอุนรักษ์ป่าไม้และทรัพยากรธรรมชาติของชุมชนรอบตัว อันจะนำไปสู่การรักษาและฟื้นฟูป่าน่านอย่างยั่งยืน

จากนั้นทอดพระเนตรการเสวนา เรื่อง “ชีวิตบ้านน้ำจูน” โดยนายบัณฑูร ล่ำซำ ประธานกิตติคุณ ธนาคารกสิกรไทย จำกัด (มหาชน) และนางสาวสุภาดา ใจปิง และทรงรับฟังการเสวนา เรื่อง “หมู่เฮาร่วมอ๊กร่วมใจ๋เดินหน้าไปโตยกั๋น” โดยผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐและชุมชน

การประชุมสัมมนารักษ์ป่าน่าน มุ่งหวังที่จะให้เป็นเวทีแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการจัดกิจกรรมเพื่ออนุรักษ์และฟื้นฟูพื้นที่ป่าไม้ ให้ผู้เข้าร่วมประชุมเกิดความตระหนักและเห็นความจำเป็น นำไปสู่ความร่วมมือของภาคส่วนต่าง ๆ ที่จะช่วยกันสร้างสำนึกให้เด็กและเยาวชนอนุรักษ์ป่า และประชาชนร่วมแรงร่วมใจกันอนุรักษ์และฟื้นฟูพื้นที่ป่าไม้ของจังหวัดน่าน ซึ่งถือว่าเป็นรากฐานส่วนหนึ่งของประเทศให้มั่นคงและยั่งยืนต่อไป