เช้าวันหนึ่ง ใน พ.ศ. 2533 ข้าพเจ้าเปิดวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยมีบทความของกระทรวงสาธารณสุขเรื่องโรคเอ๋อ ซึ่งเกิดจากการขาดธาตุไอโอดีน ข้าพเจ้านึกไปถึงเมื่อสิบปีก่อน ข้าพเจ้าเคยตามเสด็จฯ ไปที่หมู่บ้านไกลๆ แถวจังหวัดแม่ฮ่องสอน มีหมู่บ้านที่คนเกือบทั้งหมู่บ้านดูเป็นคนมีสติไม่สมประกอบ เป็นภาระของคนปกติ ข้าพเจ้าคิดว่าโรคเอ๋อคงเป็นอย่างนี้เอง ต่อจากนั้นข้าพเจ้าได้ไปเยี่ยมโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนในเขตที่มีการขาดสารไอโอดีนมาก ได้หารือกับอาจารย์ไพวรรณ อาจารย์พิสิษฐ์ คุณกิตติ (สำนักพระราชวัง) ว่า เราจะพอมีทางบรรเทาปัญหานี้อย่างไรบ้าง โดยจะเริ่มต้นงานในโรงเรียน ตชด. ตามเคย คณะทำงานก็ได้ไปศึกษาแนวทางในการทำงาน การออกสำรวจและหาข้อมูลซึ่งก็ไม่ง่ายนัก เนื่องจากขาดสถิติภาคกลางและภาคใต้ ซึ่งเราไปสำรวจกันเอง ฝึกอบรมให้ครู ตชด.ตรวจนักเรียน แนะนำการใช้ไอโอดีนหยดในน้ำ ใช้เกลือไอโอดีน โรงเรียนตชด. ที่สำรวจกันนั้นจำนวนนักเรียนขาดสารไอโอดีนเกิน 70 – 80 % ถึง 100% ก็มี ถึงจะมีปัญหาอุปสรรคมากมาย ในสามปีที่เราพยายามแก้ไขปัญหา ลดลงได้มาก ในบางจุดเจ้าหน้าที่สาธารณสุขแก้ด้วยการให้ยาเม็ดแก่หญิงมีครรภ์และเด็กนักเรียน 6 เดือนต่อครั้ง ปรากฏว่าได้ผลดี แต่ก็คงไม่ได้ตามเป้าของกระทรวงสาธารณสุขที่จะแก้ปัญหาให้ได้ภายใน 4 ปีข้างหน้า จะได้แค่ไหนก็ตาม ก็ถือว่าเรามีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาระดับชาตินี้

พระราชนิพนธ์  “40 ปี โรงเรียน ตชด.”  วันที่ 27 มีนาคม 2539